Viyana: Kentin Kalbinde Stephansdom, Muhteşem Schönbrunn Sarayı, Eğlenceli Prater, Aykırı Hundertwasserhaus ve Viyana Hakkında Son Sözler

Viyana deyince ilk akla gelen “Stephansdom”(St. Stephan Katedrali) ve çevresi Viyana’daki son durağımız... Stephansdom Viyana’nın tam kalbinde yer alıyor. Tarihi 13. yüzyıla kadar uzanıyor. Böylece hem Romanesk, hem Gotik hem de Barok mimarinin ihtişamlı bir bileşimi hayranlık uyandırıcı bir heybetle karşımızda dikiliveriyor...

107m yüksekliğinde ve 34m genişliğindeki bu dev katedrali bu kadar ilgi çekici yapan şüphesiz  yaklaşık 230.000 parça yeşil,sarı, beyaz renklerinde çininin oluşturduğu zikzak desenleriyle bezenmiş “Çinili Çatı”sıdır. Güneydoğu bölümünde İmparator Franz I. Döneminin imparatorluk amblemi olan çift kartal armaları işlenmiştir.

Stephansdom - Çinili Çatı İmparatorluk Amblemi Çift Kartal

Hemen güneydoğu girişinin üzerinde yükselen 137m. Uzunluğundaki kulesi “Steffl”, ilgili dönemin mimari harikalarından biri olarak nitelendirilmektedir. Sanıldığının aksine kule, ana binadan tamamen ayrı olarak inşa edilmiştir ve günümüzde de halen ana binayla bağlantısı bulunmamaktadır.

Stephansdom - Çinili Çatı ve Güney Kule Steffl

Stephansdom’un en ilgi çekici bölümlerinden biri; katedralin tam karşısında, “Stephansplatz” olarak adlandırılan ve şehrin kalbi olarak da nitelendirebileceğimiz alana bakan “Devler Kapısı ve Putperest Kuleleri”dir. Bu giriş ve putperest kuleler, katedralin 13.yüzyıldan kalma Romanesk tarzdaki bölümüdür ve bu şekilde anılmasının nedeni, eski bir putperest mabedinin üzerine kurulmuş olmalarıdır.

Stephansdom’un iç mekanı da en az hayranlık uyandıran dış mimarisi kadar etkileyicidir.  Yüzyılları kapsayan bir sanat koleksiyonunu barındıran bu devasal katedralde en etkileyici kısımlardan biri de “Yüksek Altar”ıdır.

Stephansdom - İç Mekandan Bir Kesit

Stephansdom’u gezdikten sonra yapılacak en güzel şey, semtin halen Ortaçağ planını koruyan dolambaçlı sokakları, bu sokaklar arasındaki geçitleri ve geniş avlularu arasında birkaç saatlik bir keşif gezisine çıkmaktır. Tek tek anlatmakla bitmeyecek kadar güzel ayrıntılar, ilginç ve sevimli mağaza vitrinleri ve herşeyden öte özenle korunmuş bir tarih bulacaksınız, Viyana’nın tam kalbi olan Stephansdom Semti’nde...

Stephansdom’un ana girişini karşınıza aldığınızda, katedralin sol tarafında uzanan sokağın bitiminde hemen sağdaki geçitten içceriye girdiğinizde Domgasse üzerinde yer alan, Mozart’ın 1784-1787 yılları arasında ailesi ile birlikte yaşadığı “Figarohaus”’a ulaşırsınız.  Burası Mozart’ın Viyana’da yaşadığı 11 daireden biridir; ancak burada bazı başyapıtlarını bestelediği söylenmektedir ve tahmin edebileceğiniz gibi “Figaro’nun Düğünü” bunlardan biridir. Müzeye dönüştürülen bu evde, Mozart’tan kalan az sayıda kişisel eşyalar ve mobilyalar sergilenmektedir. Evin duvarlarında kendisine ait el yazmaları ve beste kopyaları sergilenmektedir.

Figarohaus

Buradan hemen yakındaki Wollzeile ya da Bäckerstrasse’ye devam edecek olursanız tekrar Figlmüller’e konuk olabilirsinizJ) Güzel bir şarap molası vermek isterseniz her iki sokakta da harika iki alternatif yer almakta. Bunlardan ilki Wollzeile üzerinde ve hemen Figlmüller’in karşısında yer alan, oldukça geniş bir şarap seçkisi ancak bir o kadar da az oturma alanı sunan “Vis-â-vis” isimli şarap barı... Ne yazık ki sadece haftaiçi 15:30-22:30 saatleri arasında açık, zar zor da olsa biz bir şekilde denk getirmiştik; şarapseverlere şiddetle tavsiye edebileceğim bir mekan... Bu şirin mekanı işleten bakımlı ve hoş bayan sanırım bir websayfası oluşturmak konusunda pek enerji harcamamış ki, sizlere bir link verebilmek amaçlı yapmış olduğum internet aramamda karşıma bu mekana ait bir sayfa çıkmadı, ancak Viyana’ya seyahat planlayan şarapseverlerin hoşuna gidecek bir araştırma yazısının linki elime geçiverdi. Vis-â-vis de aralarında... Tadını çıkartınJ (http://www.foodandwine.com/)

Vis-â-Vis - İç Mekandan Bir Kesit

Wollzeile’den çıkıp hemen Bäckerstrasse’ye süzüldüğümüzde, Figlmüller’in ikinci adresine gelmeden hemen sağda; rahat atmosferi, hem yerel hem de dünya şaraplarından oluşan geniş şarap seçkisiyle oldukça iddialı, Viyana’nın sevilen şarap barlarından biri olan “Weinorgel” yer almakta. İlk gelişimizde nispeten sakin olan mekanda, direkt camın yanında sokağa bakan masayı mesken tutmuş, bir taraftan leziz şaraplardan denemeye kendimizi kaptırmıştık. Bir taraftan da masada yer alan sepetteki kabuklu fıstıklardan yiyip duruyorduk. Garson bayandan dolup taşan boş kabuk dolu sepeti boşaltmasını rica ettiğimizde, sepeti alıp olduğu gibi yere boşaltması an meselesi oldu. Biz kızarıp bozarıp “Acaba çok mu yedik, ona mı kızdı, ayy hiç anlaşılmıyor bu Alman milletinin işi...” derken etrafımıza bir baktık ki, -geldiğimizde ya farketmemiş olmalıyız, ya da bayağı bir zaman geçmiş olmalı aradan-, mekanın tüm tabanı boş fıstık kabuğu içerisinde... Yeniden kazandığımız özgüvenle bir başka garsonu yakınlarda görür görmez durumun nedenini sorma adetimizi ele aldık ve bunun öylesine bir gelenek olduğu bilgisini ediniverdik... Bu yıl gidişimizde fıstıktan eser kalmamış, içeriye daha çok mada yığılmış ve haftasonunun etkisiyle de içerisi tıklım tıklım dolmuştu... Yine harika bir şarap listesi vardı; ama ortam nefes alınamayacak derecede kalabalık olduğu için, kendimizi dışarıya dar atarak Café Central’de bir teselli kahvesine doğru yollanmıştık.. Özetle, “Weinorgel” a mutlaka gelin; ancak saat 16:00’da stadyumda kapı açılışına gitmiş gibi orada dikiliverin.. Böylece hem rahat rahat oturur, hem de güzel tavsiyeler alırsınız... Öncesinde maalesef sadece Almanca olan websayfasında gezinmek isteyenler olursa diye linkini de hemen ekliyorum. (http://www.weinorgel.at/)

Weinorgel

Viyana mutfağından örneklerini, rahat bir atmosfer ve kent insanlarının neşeli arkadaş toplantıları dahilinde olağan bir Viyana akşamı geçirerek denemek isteyenler için hedef yaklaşık 300m ötede. Bäckerstrasse boyunca dümdüz ilerliyoruz; yolun sonunda sola kıvrılıp , Postgasse boyunca ilerleyiyoruz, önce sağda “Dominikanerkirche” ve sonra solda “Universitätsarchiv”(Üniversite Arşivi)’i geçiyoruz... Hemen solumuzda beliren restoran-lokal-bar “Beim Czaak” size hem Viyana hem de Çek mutfağının spesiyallerini lezzetli bira ve şarap seçkileri dahilinde, samimi ve konuksever bir hizmet tarzıyla sunmaya hazır beklemektedir. Bir an için, yıllardan beri Viyana’da yaşadığınızı ve eşiniz ya da arkadaşlarınızla bir Cuma akşamını geçirdiğinizi hayal ederek kentin bir parçası olabilmek için birebir uygun adrestir... 

Eveeet, şimdi kentin tarihi merkezinin altını üstüne getirdiğimize göre, biraz daha uzaklaşarak rotamızı görünce bayılacağınız “Hundertwasserhaus”’a doğru çevirebiliriz... Landstrasse-WienMitte metro istasyonundan yaklaşık bir kilometrelik bir yürüyüş mesafesinde olan bu sıradışı yapı, aslında 1985 yılında mimar “Friedensreich Hundertwasser” tarafından modern mimarinin ruhsuzluğuna tepki olarak tasarlanmış bir belediye bloğudur. Düzensiz renk sıralamaları ve soğan kubbeleriyle eleştiri tufanına tutulmuş olsa da, oldukça sevimli, eğlenceli ve esprili bir yapı olduğu kesindir. Bugün büyük kısmı apartman dairesi, ofis, muayenehane vs gibi amaçlarla kullanılmakta olsa da, içerisinde galerilerin ve hediyelik eşya dükkanlarının olduğu, halka açık bir alan da bulunmaktadır ki, çok çok şirin şeyler var; mutlaka bir yarım saat ayırarak gezmelisiniz.

Hundertwasserhaus

Eğlenceden söz etmişken, Viyana’nın eğlence merkezi “Prater”’e geçmenin tam sırası. Praterstern metro istasyonunun hemen yakınında yer alan, eğlence parkı, bira bahçeleri, yeme-içme mekanlarıyla kentin panayır alanı olan Prater’in tarihi 18.yüzyıla kadar uzanmaktadır. Viyana’nın simgelerinden biri olan, 19.yüzyılda İngiliz mühendis Walter Basset tarafından tasarlanmış “Riesenrad”(Dönmedolap) da yine Prater’de yer almaktadır. 1945’te çıkan yangın nedeniyle, mevcut kabinlerinin ancak yarısı orijinaldir. Oldukça yavaş bir hızda dönen Riesenrad'daki kabinlerden Viyana'nın gece ya da gündüz görünümünü izlemek ya da yemekli bir kabin kiralamak pek tabii alternatifler arasındadır.

Riesenrad (Dönme Dolap)

Prater içerisinde yer alan lunaparkta ise, oldukça masum ve iddiasız görünse de tamamen bir aldatmaca olan, gerçekte Avrupa eğlence parklarındaki en hızlı ve ilginç rollercoasterlar yer almaktadır. Ters yöne hareket ettiğiniz Volare’den, tüm vücut kafeslenerek girdiğiniz Boomerang’a kadar birçok alet, meraklısına adrenalin bombardımanı yaşatacak derecede iyidirler.. Meraklısına özenle tavsiye edilir.

Prater - Boomerang

Bunun dışında lunaparkın giriş kısmında yaklaşık onbeş dakikalık sinema gösterileri yapan sinema salonu “Miraculum” bulunmaktadır. Gösterilen filmler için “5D” demektedir ki, kesinlikle doğrudur; hakkını veren oldukça başarılı, izlemeye fazlasıyla değer yapımlardır. Bizim gittiğimiz dönemde “Vampires of Vienna”(Viyana Vampirleri) ve “Vienna Airlines”(Viyana Havayolları) oynamaktaydı. Bu filmleri “5D” yapan özellikler, meraklılarının zaten bildiği gibi, “3D” ye ek olarak hareket ve dokunma öğelerini işin içine dahil etmesi. Hareket öğesini dahil ederken, diyelim bir düşme ya da kayma anında zemine yerleştirilmiş platformlar oynuyor; dokunma öğesini dahil ederken de hava akımı kullanılıyor, örneğin ayağınızın üzerinden geçen bir farenin hissiyatını vermek için hızlı ve kısa bir süre zemindeki platformdan ayağınıza hava üfleniyor, ya da pırpırlı uçaktaki çılgın uçuş boyunca etrafınızda bir hava akımı dolanıyor. Tüm bunları yaşayabilmek içinse, tabii ki ayaktasınız ve fareler ayağınızın üzerinde dolandığında, ayaklarınızı yerden kesebilme şansınız maalesef hiç yok.. Siz de benim gibi çığlığı basıyorsanız, dua edin salon boş olsun; çünkü maalesef Avusturyalılar çığlık atmak yerine, o sahnelerde yüksek sesle gülüyorlar:-)) Sahneye mi yoksa korkudan ödü patlayanlara mı artık siz karar verinJ)

Son olarak, Viyana’nın en ihtişamlı adreslerinden birine doğru yola çıkıyoruz. Habsburg Hanedanı’nın yazlık konutu, tarihi 18.yüzyıla uzanan, Barok mimarinin şehirdeki en güzel örneklerinden “Schönbrunn Sarayı”’na... Bu büyük kompleks gerek Schönbrunn Sarayı’nın iç mekanıyla gerekse saray bahçelerinin muhteşem güzelliğiyle Viyana’daki en güzel anılarınızdan biri olacaktır. Sarayın iç mekanı, Maria Theresia’nın projeyi tamamlanması için görevlendirdiği Nikolaus Pacassi’nin tasarımı olan Rokoko dekorasyonu ile göz kamaştırmaktadır. Aşırı gösterişli odaların yanı sıra, İmparator Franz Joseph ve İmparatoriçe Elisabeth’in gündelik yaşamlarını sürdürdükleri daha sade dekorasyonlu odalar da bulunmaktadır. Yakın tarihe kadar devlet törenlerinde kıllanılmakta olan “Büyük Salon” ve Maria Theresia’nın kullanmakta olduğu “Yuvarlak Çin Odası” ile “Vieux-Lacque Odası” sarayın iç mekanında mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerler arasındadır. Anlatıldığına göre saray, Versaille Sarayı’na rakip olarak yapılmıştır.

Schönbrunn Sarayı

Schönbrunn Sarayı’nın bahçeleri harika zaman geçirebileceğiniz oldukça alanlardır ve özellikle hava güzelse buna ek olarak muhteşem fotoğraflar da çekebilirsiniz. Sarayın hemen arkasında uzanan bahçenin bitimindeki tepeyi taçlandıran, Ferdinand von Hohenberg’in tasarımı, Neo-Klasik sütunlarıyla muhteşem bir zafer takı olan “Gloriette” yer almaktadır. Gloriette ile saray binası arasında, zarif ve büyüleyici güzelliğiyle “Neptün Çeşmesi” bulunmaktadır. Neptün Çeşmesi’nin hemen yakınında, Avrupa saraylarının vazgeçilmez bir öğesi olan “Irrgarten”(Labirent) bulunmaktadır. Burada labirentin dışında, onlarca birbirine bakan aynaların yer aldığı alan, adımlarınızla kendi melodilerinizi besteleyebileceğiniz bir bölüm gibi eğlenceli birçok aktivite de güzel zaman geçirmenizi sağlamaktadır. Bahçenin saray binasını karşınıza aldığınızda sağ tarafında “Schönbrunner Zoo”(Schönbrunn Hayvanat Bahçesi) yer almaktadır. Onun hemen yakınındaki tropik sera “Palmenhaus”’daki egzotik bitkiler de görülmeye değerdir.

Schönbrunn Sarayı Bahçeleri - Neptün Çeşmesi

Schönbrunn Sarayı Bahçeleri - Gloriette

Schönbrunn Bahçeleri - Irrgarten (Labirent)

Çıkışta sarayın kafeteryasında, günün belli saatlerinde gerçekleştirilen canlı Apfelstrudelshow’u kaçırmamanızı şiddetle tavsiye ediyorum...

Schönbrunn - Schlosscafé - Apfelstrudelshow

Viyana’nın altını üstüne getirdikten sonra, beklendiği üzere buraya ilk fırsatta gelmek isteyecek olanlar için işinize yarayacağını düşündüğüm birkaç öneri ile de Viyana yazı dizime son vermek istiyorum...

1) Şehre havalimanında ulaşım için taksiye yerine toplu taşımayı tercih edenler için iki önerim olacak. Bunlardan ilki yaklaşık 20-25 dakikalık yolculukla sizi oldukça merkezi bir yer olan Schwedenplatz’a bırakan otobüs yolculuğu. Detaylar için  linkimiz de hemen hazır: http://www.viennaairport.com. İkinci alternatif ise, 16 dakikalık yolculuk sonunda Wien Mitte’ye ulaşacağınız ultramodern havalimanı treni CAT. Ilgili linkimiz de hemen burada: http://www.viennaairport.com. Bu iki alternatiften tabii ki CAT modern görünümüyle ilgi çekici olsa bile, size ciddi tavsiyem otelinize en yakın metro istasyonuna en az aktarmayla gitmenize hangisi yardımcı olacaksa onu seçmenizdir; çünkü ara aktarmalarda valizinizi taşırken CAT yardımcı olmayacak ve işin gerçeği Schwedenplatz çok daha fazla metro hattının birleştiği bir istasyon. Yine de belirttiğim gibi, otelinize göre optimum çözümü hangisi veriyorsa ondan yana tercih kullanın. Bu arada otobüs tek yön 6€, gidiş-dönüş 11€, CAT tek yön 10€, ufak da olsa bir fiyat farkı var. 3-4 kişilik bir grupsanız, ortalama 30€-35€ ya taksi ile gitmek daha kestirme bir çözüm olabilir; çünkü Viyana’da taksiler genelde aynen Almanya’da olduğu gibi büyük Mercedes araçlardırJ

2) Viyana ile ilgili son ve bence en değerli tavsiyem, 72 saat boyunca metro ağlarında ücretsiz ulaşımı ve birçok müze, restoran, kafe gibi çok sayıda yerde indirimler almanızı sağlayan “Wienerkarte” olacaktır. 18,5€ ücretle havalimanındaki ya da kent içerisindeki turist ofislerinden alabileceğiniz bu kartla, zaten tek başına alsanız 13,5€ vereceğiniz metro biletini cebinize koyarak her dakika metroya bilet alma derdinden kurtulacağınız gibi, şehir içerisinde mutlaka gezip görmek isteyeceğiniz mekanlarda da indirim alıyor olacaksınız. Viyana gerçekte küçük ve her yere yürüyerek gidebileceğiniz bir şehir olsa da, en azından müze gibi saat kısıtlaması olan mekanlar arasında ulaşımda vakit kazanmak adına, metroyu en az günde 3 defa kullanmanız gerekeceğini hesaba katmanız yerinde olur... Wienerkarte ile ilgili detaylı bilgi almak için ekteki linki inceleyip, hemen hemen Viyana’da ilginizi çekebilecek her yeri kapsadığını görebilirsiniz. (http://www.wien.info/en/travel-info/vienna-card)

3) Viyana’daki prizler aynen bizdeki gibidir ve özel bir adaptör alımına ihtiyaç yoktur.

4) Metro bileti almanız gerektiğinde bunu self servis bilet makinelerinden bozuk para, kağıt para veya kredi kartı ile kolayca yapabilirsiniz. Dil seçenekleri ve yönlendirmeleri gayet yeterlidir. Tek bölgelik (Zone 1) denilen tek seferlik biletleri alabileceğiniz gibi, - ki Zone 1 dendiğinde içiniz rahat olsun tüm tarihi merkezi kapsamaktadır-, gidiş-dönüş, 24 saatlik veya 72 saatlik gibi opsiyonları da bulabilirsiniz. En önemlisi bu biletleri, ilk kez kullanacağınız zaman platformlara yaklaştığınızda hemen farkedebileceğiniz  damgalatma makinelerinde damgalatmayı unutmamanızdır. Viyana’da istasyondan terminale kişinin elini kolunu sallaya sallaya biletsiz girip, pek tabii biletsiz seyahat etmesi mümkündür; ancak Viyana’nın bedava metroya binilecek bir şehir olarak algılanması tamamen yanlıştır; çünkü medeni bir şehirdir, şehiriçi ulaşım sistemi vicdan muhasebesine dayanmaktadır ve insanlar aldıkları hizmetin bedelini kontrol edilmeksizin ya da bir takım turnikelerle engellenmeksizin ödemeleri gerektiğinin bilincindedirler. Aksini yapmaya meyilli insanların da bulunabileceğini bilen Avusturyalılar, seyrek de olsa sivil kontrolörler aracılığıyla ani baskınlar da yapmaktadırlar. “Ben turistim anlamadim, hii haaa??” demeye kalmadan 80 kata varan cezayı bir kalemde ödemek durumunda kalanları şaşkınlık içerisinde gözlemlemiştik...

5)Schwecaht Havalimanı’na inişte doğrudan pasaport kontrolüne yönlendirileceksiniz ve üzgünüm gümrüksüz alışveriş rüyalarınızı dönüşe saklamanız gerekecek.

6) Bahşiş için aynen ülkemizdeki 10%-15% oranı geçerli; sadece zaten nazik olan Avusturyalılar bahşiş aldığında genellikle çok kibar bir biçimde teşekkür edip sizi uğurluyorlar; ancak bahşişi ve turisti kanıksamış mekanlarda bu nezaket gösterisi atlanabiliyor pek tabii...

7) U1 metro hattı hem Stephansplatz hem de Schwedenplatz’da istasyonları olması açısından biraz daha rahat bir hattır. Otelinizi bu hat üzerindeki istasyonlara yakın bir yerden seçerseniz akşam son metroyu yakalarken bir de aktarma yapmayacağınız için daha rahat olabilirsiniz. Bunun dışında güne başlarken de Stephansdom hemen her yere yakın bir merkez olduğu için kendinizi 15 dakika içerisinde gitmek istediğiniz yerde buluverirsiniz. Benden tavsiye etmesi... İlgilenirseniz ve mütevazi ama 3-4 yıldız seviyesinde temiz ve yeterli bir konfor sunan otel alternatifleri isterseniz, Austria Trend Hotel Lasalle ya da Suite Novotel Wien Messe hem bu hat üzerinde yer alan Vorgartenstrasse duraklarına yakın hem de tam merkezde olmadığı için daha uygun fiyatlar bulabileceğiniz alternatiflerdir.

8) Viyana mutfağına özel, denemekten büyük keyif alabileceğinizi düşündüğüm tatlılar: Apfelstrudel (elmalı – tarçınlı), Mohr im Hemd ( yoğun çikolatalı puding), Linzertorte (bademli tatlı hamur üzerine kayısı, böğürtlen vs marmelatı ve yine üzeri aynı hamurla kafes kafes kapatılmış), Sachertorte (çikolatalı kek arasında bir kat kayısı reçeli, üzeri pürüzsüz çikolata kaplaması), Esterhazytorte (kremalı ve üzerinde ince bir şeker tabakası olan bir pasta) ve son olarak Dobostorte (kek ve çikolatalı ince ince krema katlarındandan oluşan bir pasta)... Bunlara bağlı olarak Konditorei pastahane demek ve bunlardan denemek istiyorsanız içeri dalabilirsinizJ)

9) Veeee son olarak muhteşem Viyana kahve çeşitlerinde “Ne nedir?” e geldi sıra... Wiener Melange kahve ve sıcak süt karışımıdır. Obers, Schlagobers ya da mit Schlagobers ifadeleri kahvenizin üzerinde şaha kalkmış bir krema katmanı olacağını işaret eder. Brauner bildiğiniz sütlü kahvedir. Schwarzer onun süt katılmamış versiyonudur, bir nevi Americano gibi düşünerebilirsiniz. Verlängter uzun çekilmiş espresso anlamına gelmektedir. Phärisäer siyah ve sert kahve üzerine çırpılmış krema ve yanında romla servis edilen bir kahvedir. Einspänner ise Brauner’in üzerinde çırpılmış krema ile servis edileni olarak da düşünülebilir. Kafeinsiz bir alternatif için “kaffeinfrei” sözcüğünü aramalı gözleriniz menüdeJ

Viyana inanılmaz kompakt ve yürüyerek keşfe müsait bir şehirdir. Bu şehirde yürüyün, ayrıntılara dikkat edin, keşfedin; tarihin, sanatın, kafelerin, pastanın, kahvenin ve ihtişamın tadını çıkartın... Buraya kadar sabırla okuduğunuz için çok teşekkür ederim...

Bir sonraki durağımız Roma’ya kadar hoşçakalın...